Taighde ag Leibhe¨¢l na Scoile | Fiontar agus Scoil na Gaeilge

English >

Scoil ildiscipl¨ªneach is ea Fiontar & Scoil na Gaeilge at¨¢ aitheanta go hidirn¨¢isi¨²nta ar chaighde¨¢n an taighde at¨¢ ar bun ag an bhfoireann acad¨²il agus ag foireann na dtionscadal digiteach. T¨¢ iliomad foilseach¨¢n ag an Scoil i nGaeilge, i mB¨¦arla, agus i dteangacha eile, ar l¨ªne agus i gcl¨®, in iris¨ª piarmheas¨²naithe n¨¢isi¨²nta agus idirn¨¢isi¨²nta, agus t¨¢ m¨®r¨¢n leabhar scr¨ªofa agus curtha in eagar ag foireann na Scoile chomh maith. De bhreis air sin, t¨¢ naisc idirn¨¢isi¨²nta ag Fiontar & Scoil na Gaeilge le hollscoileanna ar fud an domhain. 

An L¨¦ann Digiteach sna Daonnachta¨ª

T¨¢ an Scoil tiomanta do naisc a chruth¨² idir an Ghaeilge agus socha¨ª chomhaimseartha na h?ireann, go h¨¢irithe tr¨ª theicneola¨ªochta¨ª digiteacha a fhorbairt a chuireann r¨¦imse luachmhar acmhainn¨ª ar f¨¢il don phobal, acmhainn¨ª ar f¨¦idir teacht orthu ag am ar bith in ¨¢it ar bith: e.g. logainmneacha, beathaisn¨¦is¨ª, t¨¦armeola¨ªocht, b¨¦aloideas, t¨¦armeola¨ªocht na Gaeilge le haghaidh an Aontais Eorpaigh agus acmhainn¨ª foghlama teanga. T¨¢ meitheal l¨¦acht¨®ir¨ª agus taighdeoir¨ª (Gaois) ag obair ar na tionscadail ¨¦ags¨²la sin mar chuid de mhisean taighde na Scoile.

Agus leas ¨¢ bhaint acu as teicneola¨ªochta¨ª nua, t¨¢ foireann Fiontar & Scoil na Gaeilge i mbun traidisi¨²in luachmhara ¨¦ags¨²la na Gaeilge a chaomhn¨² chun gur f¨¦idir an t-¨¢bhar sin a chur ar f¨¢il do phobal an domhain. De bhr¨ª go bhfuil suas le 100 milli¨²n duine i measc an diasp¨®ra ?ireannaigh, t¨¢ s¨¦ t¨¢bhachtach teacht i dt¨ªr ar theicneola¨ªochta¨ª nua chun cur ar a gcumas si¨²d eolas a fh¨¢il ar an oidhreacht luachmhar seo i gcomhth¨¦acs na staire agus an tsaoil chomhaimseartha.

Deiseanna do Mhic L¨¦inn Taighde

F¨¢ilt¨ªonn Fiontar & Scoil na Gaeilge roimh iarratais ¨® ch¨¦imithe ar mhian leo taighde a dh¨¦anamh in aon cheann de na r¨¦ims¨ª seo a leanas: an gn¨® agus an bhainist¨ªocht, an t-oideachas fiontra¨ªochta, an fhiontra¨ªocht sh¨®isialta, an t-airgeadas, Teicneola¨ªocht na Faisn¨¦ise, teicneola¨ªochta¨ª teanga, polasa¨ª agus plean¨¢il teanga, na daonnachta¨ª digiteacha, an teangeola¨ªocht fheidhmeach agus an tsochtheangeola¨ªocht, an t-aistri¨²ch¨¢n agus r¨¦ims¨ª ¨¦ags¨²la den chritic liteartha is de sha¨ªocht na Gaeilge ¨®n nualitr¨ªocht is deireana¨ª go dt¨ª an eala¨ªn bh¨¦il agus an luath-litr¨ªocht.

Is f¨¦idir tuilleadh eolais faoi r¨¦ims¨ª sainsp¨¦ise na foirne acad¨²la a fh¨¢il tr¨ª bhreathn¨² ar na leathanaigh foirne ar shu¨ªomh na Scoile mar aon leis na foilseach¨¢in rochtain-oscailte is d¨¦ana¨ª. D¨¦antar iarratais a phr¨®ise¨¢il de r¨¦ir mar a thagann siad isteach, de ghn¨¢th.



Is f¨¦idir le hiarratas¨®ir¨ª a maoini¨² f¨¦in a aimsi¨² n¨® iarracht a dh¨¦anamh teacht ar mhaoini¨² tr¨ª sc¨¦imeanna a fh¨®gra¨ªonn eagrais eile ¨® thr¨¢th go ch¨¦ile (e.g. An Chomhairle um Thaighde in ?irinn, Acadamh R¨ªoga na h?ireann agus Ollscoil N¨¢isi¨²nta na h?ireann). F¨®gra¨ªtear scol¨¢ireachta¨ª na Scoile/ na D¨¢imhe go hoscailte ar na me¨¢in sh¨®isialta nuair a bh¨ªonn a leith¨¦id ar f¨¢il.

Is f¨¦idir fiosr¨²ch¨¢n tosaigh ginear¨¢lta faoi staid¨¦ar iarch¨¦ime a dh¨¦anamh le:

Mic L¨¦inn Reatha PhD

Dara de Poire

Is ar cheist na nuath¨¦arma¨ªochta sa Ghaeilge agus ar mheon an phobail Ghaelaigh i leith na nuath¨¦arma¨ªochta at¨¢ taighde Dara d¨ªrithe. Is ¨¦ aidhm an tr¨¢chtais seo n¨¢ ini¨²chadh a dh¨¦anamh ar th¨¦arma¨ª nua at¨¢ ceaptha ¨® bhun¨² an Choiste T¨¦arma¨ªochta (1968) i dtaobh choth¨² agus leathn¨² na teanga de.

Orlaith Hickey

Baineann taighde Orlaith le hionada¨ªocht na mban sa bhunachar n¨¢isi¨²nta beathaisn¨¦is¨ª Gaeilge, Ainm. Faoi l¨¢thair is mn¨¢ iad thart ar 10.61% d'¨¢bhair bheathaisn¨¦is¨ª an bhunachair. D¨¦anfar scagadh le linn an taighde seo ar bheathaisn¨¦is¨ª na mban at¨¢ sa bhunachar go dt¨ª seo mar aon le hiarracht a dh¨¦anamh tionscadal 'daoine ar iarraidh' a chur i gcr¨ªch, mar a rinne an Oxford Dictionary of National Biography agus an Australian Dictionary of Biography, agus t¨²s a chur le sc¨¦alta na mban nach bhfuil ann a chur le ch¨¦ile.

Craig Moran

Is ar an teannas teangeola¨ªoch i dTuaisceart na h?ireann at¨¢ taighde Craig d¨ªrithe agus fiosr¨®idh s¨¦ na dearctha¨ª ¨¦ags¨²la i leith na Gaeilge agus na hUltaise ar fud Ch¨²ige Uladh. T¨¢ se mar aidhm aige a l¨¦iri¨² gur f¨¦idir leis an oidhreacht theangeola¨ªoch agus an cult¨²r comhchoiteann an d¨¢ phr¨ªomhphobal sa Tuaisceart a thabhairt le ch¨¦ile seachas a bheith mar fhoinse deighilte eatarthu. 

?ilis Neary

T¨¢ ?ilis i mbun taighde ar scr¨ªbhneoir¨ª comhaimseartha na Gaeilge agus an earn¨¢il litr¨ªochta m¨®rthimpeall orthu. T¨¢ sc¨®r scr¨ªbhneoir ¨® ch¨²lra¨ª teanga ¨¦ags¨²la p¨¢irteach sa taighde seo at¨¢ fr¨¦amhaithe i dteoiric an bheartais teanga. D¨¦antar scagadh ar id¨¦-eola¨ªochta¨ª teanga na scr¨ªbhneoir¨ª agus ar chleachtais teanga ina gcuid saothar. Ina dhiaidh sin, d¨ªr¨ªtear ar an mbainist¨ªocht a dh¨¦anann gn¨ªomhair¨ª ¨¦ags¨²la san earn¨¢il ar na hid¨¦-eola¨ªochta¨ª agus na cleachtais sin (eagra¨ªochta¨ª st¨¢it, foilsitheoir¨ª, na me¨¢in agus araile).

Aoife N¨ª Laoire
Is ar na hamhr¨¢in Ghaeilge bailithe, ¨® iarthuaisceart Th¨ªr Chonaill, at¨¢ ar f¨¢il i gCnuasach Bh¨¦aloideas ?ireann at¨¢ taighde Aoife d¨ªrithe. Is ¨ª pr¨ªomhaidhm an taighde seo n¨¢ chun cartlann¨² agus anail¨ªs a dh¨¦anamh ar na hamhr¨¢in agus an t-eolas sin a chur i mbeart¨¢n ionas gur f¨¦idir ¨¦ a dhigiti¨² agus a chur ar f¨¢il don phobal.

M¨¦abh N¨ª Shlu¨¢in
T¨¢ M¨¦abh i mbun taighde faoi thaith¨ª foghlama na mac l¨¦inn ollscoile at¨¢ ag tabhairt faoi bhunch¨¦im sa Ghaeilge in institi¨²id¨ª tr¨ª¨² leibh¨¦al sa t¨ªr. D¨¦anfaidh s¨ª scagadh ar an taith¨ª sin, tr¨ª lionsa an inspreagtha, d'fhonn l¨¦argas a fh¨¢il ar ch¨²iseanna foghlama agus ar phleananna teanga na bhfoghlaimeoir¨ª in ¨¦ineacht le gn¨¦ithe den chomhth¨¦acs foghlama a mb¨ªonn tionchar acu ar inspreagadh d¨¢ gcuid. Cuirfear roinnt l¨¦acht¨®ir¨ª agus teagasc¨®ir¨ª faoi agallamh sa taighde mar fhorbairt ar sc¨¦al na mac l¨¦inn agus mar chompar¨¢id idir tuairim¨ª an d¨¢ ghr¨²pa.

P¨®l ? Sniadhaigh

Is i r¨¦imse na teangeola¨ªochta feidhm¨ª a bhfuil taighde Ph¨®il suite. Sa saothar taighde seo, d¨ªr¨ªtear ar fhoghlaim na Gaeilge sa mhe¨¢nscoil. Is ¨¦ teideal an tr¨¢chtais n¨¢: ¡°Dearctha¨ª teanga agus taith¨ª foghlama dalta¨ª de ch¨²lra imirceach agus dalta¨ª gan c¨²lra imirceach ag foghlaim na Gaeilge sa mhe¨¢nscoil.